Co to są witaminy?
Rola witamin w organizmie

Poniższe wprowadzenie odpowie napytania: Co to są witaminy, jakie są skutki niedoboru witamin, jakie są sutki nadmiaru witamin oraz rola witamin w naszym organizmie. Przeczytaj koniecznie i poznaj czym są witaminy i ich rolę. Oprócz wprowadzenia zawarte są szczegółowe opisy witamin w zawartych dodatkowych publikacjach.
Rola witamin w organizmie.
Witaminy są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania i zdrowego życia. Warto poszerzyć wiedzę na ich temat, ponieważ dzięki temu możemy zacząć lepiej się odżywiać, zwiększyć odporność i uniknąć wielu poważnych chorób. Rola witamin jest bardzo ważna. Dla organizmu groźny może być zarówno niedobór jak i nadmiar tych związków. Co jeszcze warto o nich wiedzieć?
Co to są witaminy
Chociaż każdy z nas spotkał się z pojęciem witamin w codziennym życiu, odpowiedź na pytanie, co to są witaminy, wcale nie jest łatwa. Najprościej wytłumaczyć, że są to egzogenne związki organiczne zaliczane do podstawowych składników odżywczych. Pojęcie "egzogenne" oznacza, że nasz organizm nie wytwarza ich samodzielnie i dlatego należy pamiętać o ich regularnym dostarczaniu. Należy wyodrębnić dwie grupy witamin: witaminy A, D, E i K są rozpuszczalne w tłuszczach zaś witaminy z grupy B oraz witamina C są rozpuszczalne w wodzie.
Rola witamin - Za co odpowiadają poszczególne witaminy
Rola witamin w prawidłowej pracy ludzkiego organizmu jest ogromna. Każda z nich wykazuje inne właściwości. Dzięki dostarczaniu poszczególnych witamin możliwa jest poprawna praca narządów, zapewniają one także wysoki poziom odporności oraz zapobiegają chorobom i zapaleniom. Co to są witaminy? W skucie wyjaśniliśmy. Przyjrzyjmy się bliżej funkcjom witamin.
Rolą witaminy A jest zapewnienie właściwego procesu widzenia, wzrostu oraz rozwoju kości i poprawnej budowy zgryzu. Zapobiega ona także zakażeniom ropnym nabłonka i pozwala mam właściwie i normalnie funkcjonować.
Witamina B1 odpowiada za poprawne funkcjonowanie tkanki nerwowej, koncentrację oraz metabolizm. Z kolei witamina B2 pozwala na właściwą regenerację skóry, pobudza wzrost i odporność całego organizmu.
Obniżenie poziomu cholesterolu we krwi i rozszerzanie naczyń krwionośnych to rola witaminy B3. Witamina B5 odpowiada za opóźnianie procesów starzenia, zapobieganie powstawaniu zmarszczek oraz łagodzenie stanów zapalnych. Pozwala poprawić stan skóry i tkanki nerwowej, dzięki niej włosy są lepiej odżywione.
Najważniejszą funkcją witaminy B6 jest udział w procesach krwiotwórczych oraz dostarczaniu glukozy do komórek nerwowych. Odpowiedni poziom witaminy B7 pozwala zapobiegać stanom zapalnym skóry oraz poprawić jej kondycję, z kolei witamina B9 pobudza układ odpornościowy do właściwej pracy. Bierze ona także udział w procesach krwiotwórczych w szpiku kostnym oraz produkcji endorfin. Jest niezbędna do rozwoju układu nerwowego.
Witamina B12 również bierze udział w procesach tworzenia krwi, syntezie węglowodanów, kwasów nukleinowych i białek. Odpowiada także za utlenianie kwasów organicznych w komórce.
Witamina C pozwala właściwie przyswajać żelazo, wzmocnić dziąsła, zęby oraz tkankę łączną. Wzmacnia ona również odporność. Dzięki witaminie D możliwy jest pełny rozwój kości, witamina ta odpowiada także za wzmocnienie zębów i kości.
Najważniejszą funkcją witaminy E jest wpływ na metabolizm mięśni i proces krzepnięcia krwi oraz zapobieganie chorobom układu krążenia. Witamina K jest natomiast niezbędna do właściwego metabolizmu układu kostnego, również wpływa na poprawne krzepnięcie krwi.
Skutki niedoboru witamin.
Niedobór witamin w organizmie określa się mianem hipowitaminozy, zaś całkowity brak danej witaminy - pojęciem awitaminozy. Badaniem przydatnym w przypadku potencjalnego niedoboru jest morfologia krwi, warto pamiętać o dodatkowych testach takich jak pomiar stężenia 25-hydroksycholekalcyferolu (do określenia poziomu witaminy D), kwasu foliowego i homocysteiny. Należy wiedzieć, że skutki nadmiaru witamin w naszym organizmie są groźne, tak samo jak skutki niedoboru witamin. Każda dieta jak i suplementacja musi być zrównoważona.
Zanim wykonamy te badania, możemy jednak samodzielnie przyjrzeć się funkcjonowaniu naszego organizmu gdyż niedobór poszczególnych witamin manifestuje się charakterystycznymi objawami.
W przypadku niedoboru w organizmie witaminy A nasza skóra stanie się matowa, a paznokcie łamliwe. Dochodzi wówczas do obniżenia odporności, zahamowania wzrostu a nawet problemów ze wzrokiem (tak zwana kurza ślepota). Brak w organizmie witaminy B1 może objawiać się brakiem apetytu, zaburzeniami krążenia oraz drżeniem rąk. Gdy brakuje nam witaminy B2, możemy dostrzec zajady, czyli zjawisko pękania skóry w kącikach ust, a także zaczerwienienia, łuszczenie się skóry czy zawroty głowy.
Niedobór witaminy B3 to zwiększone ryzyko wystąpienia anemii, depresji czy otępienia. Pojawiają się również problemy ze snem i podenerwowanie.
O braku lub niedoborze witaminy B6 świadczą blada cera i ogólne rozdrażnienie organizmu, natomiast z niedoborem witaminy B7 wiąże się osłabienie i nadmierne wypadanie włosów.
Choroby układu krążenia a nawet osteoporoza świadczą o braku witaminy B9. Niedobór witaminy B12 może zaś skutkować anemią złośliwą oraz uszkodzeniami układu nerwowego. Niedobór witaminy C wiąże się z osłabieniem odporności, wzmożoną sennością i długotrwałym zmęczeniem. Skóra może być wysuszona, zaś stawy obrzmiałe. Często dochodzi do pękania naczyń krwionośnych, mogą wystąpić problemy z gojeniem się ran.
Szczególnie niebezpieczny może okazać się brak witaminy D, który u dzieci powoduje zaburzenia rozwoju, może też być przyczyną krzywicy, wypadania zębów czy osłabienia mięśni.
W przypadku braku witaminy E najczęściej zauważa się rozdrażnienie, problemy z koncentracją czy osłabienie pracy mięśni. Często dochodzi do obniżenia płodności i poziomu libido. Niedobór witaminy E u kobiet w ciąży może prowadzić do poronień lub powstania wad płodu. Niedobór witaminy K może wiązać się z zaburzeniami krzepnięcia krwi czy niewłaściwą pracą jelit.
Skutki nadmiaru witamin.
Większość z nas wie, że niedobór witamin może być groźny dla zdrowia. Równie niebezpieczny okazuje się być nadmiar witamin. Występuje on przede wszystkim w grupie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. W przypadku nadmiaru witaminy A może dochodzić do osłabienia mięśni, bólu głowy, nudności i wymiotów, krwotoków oraz zaburzeń pracy serca, układu nerwowego czy nerek. Zbyt duży poziom witaminy A może być przyczyną deformacji płodu.
Nadmiar witaminy D objawia się bólem głowy i brzucha, osłabieniem, występowaniem biegunki i częstomoczu. Może dochodzić także do zaburzeń pracy serca czy powstawania niebezpiecznych zwapnień.
Przedawkowanie witaminy E zdarza się niezwykle rzadko, objawia się zaburzeniami widzenia, ogólnym osłabieniem organizmu i zaburzeniami pracy jelit.
Nadmiar witaminy K w organizmie wywołuje niedokrwistość, bóle serca czy powracające uczucie gorąca.
Hiperwitaminoza witaminy C nie stanowi zagrożenia dla zdrowia, ale może wywoływać biegunki, częstomocz lub przyczyniać się do powstawania kamieni nerkowych. Z kolei nadmiar witaminy B12 może wywoływać uczulenie. U osoby ze stwierdzoną hiperwitaminozą należy przerwać suplementację danej witaminy, podjąć leczenie objawowe oraz przez cały czas kontrolować poziom witamin. Pamiętaj, że skutki nadmiaru witamin w naszym organizmie są groźne, tak samo jak skutki niedoboru witamin. Dlatego dieta jak i suplementacja musi być zrównoważona.
Źródła witamin.
Witaminy są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania jednak organizm nie wytwarza ich samodzielnie (z wyjątkiem witaminy D i K jednak ich ilość może się okazać niewystarczająca). Źródło witamin może być naturalne bądź syntetyczne. Naturalnym i jednocześnie najlepszym źródłem witamin jest jedzenie zdrowych produktów i właściwie zbilansowanych posiłków. W niektórych przypadkach warto rozważyć również suplementację odpowiednimi preparatami dostępnymi na rynku, chociaż taka decyzja powinna być poprzedzona wspomnianymi już wyżej badaniami i konsultacją lekarską.
Najwięcej witamin występuje oczywiście w warzywach i owocach, pełnym mleku, żółtkach jaj, rybach, orzechach i niektórych rodzajach mięsa (wątroba). Przygotowując różnorodne i zdrowe posiłki, pozwalamy właściwie odżywiać nasze ciało i dostarczać mu wszystkich niezbędnych składników.